فیلم The Martian 2015

«مریخی» قطعاً در حوزه خلاقیت کارگردان ریدلی اسکات قرار دارد که حساسیت‌های علمی تخیلی‌اش در خیال‌پردازی‌های رنگارنگ و آینده‌نگرانه‌ای ریشه دارد که به زیبایی به آن پرداخته شده است. این کارگردان باتجربه که آثار فرهنگی برجسته‌ای چون «بیگانه»، «بلید رانر» و حتی «پرومتئوس» را در کارنامه دارد، به‌خوبی جو فکری و تأمل‌برانگیزی را در «مریخی» به تصویر کشیده است. مانند سایر آثار اسکات، «مریخی» در...

«مریخی» قطعاً در حوزه خلاقیت کارگردان ریدلی اسکات قرار دارد که حساسیت‌های علمی تخیلی‌اش در خیال‌پردازی‌های رنگارنگ و آینده‌نگرانه‌ای ریشه دارد که به زیبایی به آن پرداخته شده است. این کارگردان باتجربه که آثار فرهنگی برجسته‌ای چون «بیگانه»، «بلید رانر» و حتی «پرومتئوس» را در کارنامه دارد، به‌خوبی جو فکری و تأمل‌برانگیزی را در «مریخی» به تصویر کشیده است. مانند سایر آثار اسکات، «مریخی» در مقیاس باشکوه خود به‌خوبی به شگفتی‌های بصری، کنجکاوی‌های انسانی، و ظرافت‌های فنی سفرهای علمی تخیلی می‌پردازد. ماهیت اکتشافی «مریخی» به‌خودی‌خود ماموریتی قابل توجه است. اسکات سفر سیاره‌ای خود را با حس کنجکاوی و هوش تماتیک مجهز می‌کند و آگاهی انسانی و پیش‌فکری علمی را با هم ترکیب می‌کند. به‌وضوح، «مریخی» تأمل‌برانگیز است و می‌توان به‌خوبی خاطرات برخی از آثار ضعیف‌تر اسکات را نادیده گرفت. به‌درستی، «مریخی» شباهت‌های زیادی با دیگر آثار فضایی دارد که با تخیل و نوآوری همراه بوده‌اند، مانند «جاذبه» برنده جایزه اسکار و «بین ستاره‌ای» که کمتر به آن توجه شده است. به‌طور خلاصه، «مریخی» در شیوه خود هم در بررسی شخصیت‌ها و هم در مشکلات عمده (به‌ویژه با بازی مت دیمون در نقش اصلی) جذاب است و همچنین ویژگی‌های خاص اسکات شامل جلوه‌های ویژه بصری و موسیقی متحیرکننده‌ای را به تصویر می‌کشد که روح مخاطب را به‌خوبی تسخیر می‌کند. «مریخی» اقتباسی از کتاب پرفروش اندی ویر است. کارگردانی منظم اسکات و دیدگاه بلندپروازانه فیلمنامه‌نویس درو گادارد به‌خوبی با محتوای جذاب ویر ترکیب می‌شود. داستان به‌طور کلی جدید نیست و به بنیاد آشنا و قدیمی یک روح گم‌شده در وضعیت بقا می‌پردازد که تلاش می‌کند تا با ایمان فلسفی به چالش‌های پیرامونش مواجه شود. با این حال، این موضوع از ارزش‌های تأمل‌برانگیز «مریخی» نمی‌کاهد. روایت اسکات درباره فردگرایی و انزوا با تأکید بر تکنولوژی به‌خوبی ارتباط برقرار می‌کند. شگفت‌آور است که اسکات بازیگران توانمندی را گرد هم آورده که متعهد به نشان دادن «مریخی» به‌صورت ماهرانه و خلاقانه هستند. البته، زمان طولانی فیلم ممکن است به نظر زیاد بیاید، اما داستان ماجراجویانه و پرخطر آن به‌قدری جذاب است که ارزش دیدن را دارد. کابوس نهایی برای یک مسافر فضایی به نام مارک واتنی (مت دیمون) به حقیقت پیوسته است. این فضانورد بیچاره در حین یک مأموریت علمی برای بررسی سطح مریخ از فرمانده خود ملکه لوئیس (جسیکا چاستین) و دیگر اعضای تیمش جدا می‌شود و وقتی طوفانی غیرمنتظره پیش می‌آید، او به‌عنوان مرده شناخته می‌شود. لوئیس و همکارانش ناچار به بازگشت به زمین می‌شوند، زیرا جست‌وجوی واتنی ممکن است بی‌فایده باشد و جان آن‌ها را نیز به خطر بیندازد. در نتیجه، مارک واتنی به نوعی «رابینسون کروزو» بر روی مریخ تبدیل می‌شود. او باید غریزه بقای خود را فعال کند و تلاش کند تا در این سیاره خطرناک و غیرقابل پیش‌بینی زنده بماند. با وجود اینکه در یک محیط خصمانه گیر کرده است، واتنی باید از مهارت‌های خود به‌عنوان یک گیاه‌شناس استفاده کند تا غذایی برای بقا پرورش دهد. «همراه» او تنها یک دستگاه ضبط است که افکار پریشانش را از طریق ویدیو دیاری ثبت می‌کند. در عین حال، اخبار ناگوار درباره احتمال مرگ مارک واتنی برای همکارانش در زمین بسیار سخت و ناگوار است، اما به‌زودی امیدی تازه ایجاد می‌شود. مقام‌های ناسا، از جمله تدی سندرز (جف دنیلز)، وینسنت کاپور (چیوتل اجیوفور) و میچ هندرسون (شان بین) شواهدی پیدا می‌کنند که نشان می‌دهد واتنی ممکن است زنده باشد و آماده نجات است. طبیعی است که حس فوریت برای نجات این فضانورد خسته ایجاد می‌شود. به‌طور کلی، «مریخی» هوشمندانه و با دقت طراحی شده است، زیرا نیازی به تکیه بر اتفاقات شلوغ و پرهیجان ندارد. ریدلی اسکات در ارائه داستانی آرام درباره تنهایی و استقامت با فشارهای ناشی از نبود انسانیت، بسیار ماهرانه عمل کرده است. نکته جالب این است که در «مریخی» نبرد واقعی در توانایی یک مرد آسیب‌پذیر برای مواجهه با ناشناخته نهفته است. بنابراین، اسکات نمایشنامه‌ای قابل توجه از علم تخیلی ساخته است که بر اساس اندیشه‌ای دقیق استوار است. مت دیمون به‌خوبی از عهده نقش گیاه‌شناس/فضانوردی برمی‌آید که در شرایطی خطرناک قرار دارد. تصاویری از غذا، معادلات ریاضی و تکنیک‌های ناسا به‌خوبی در این فیلم به نمایش درمی‌آید. امیدوارم «مریخی» به‌عنوان یک فیلم بیگانه در اذهان دوست‌داران واقعی ژانر علمی تخیلی که به دنبال ماجرای فضایی واقعی و سرشار از کنجکاوی علمی و صداقت هستند، نادیده گرفته نشود.